بسمه تعالي
موضوع : عصاي سفيد، پرچم استقلال نابينايان
عصاي سفيد، پرچم استقلال يك نابيناست. روز عصاي سفيد روز ترحم نيست. روز به رسميت شناختن استقلال و حقوق نابينايان است.
عصر ايران- امروز به عنوان روز جهاني نابينايان يا روز عصاي سفيد نام گذاري شده است. هر چند ياد مشاهير نابينايان در ايران و جهان و چهره هايي مانند دكتر محمد خزايلي كه مي توان او را «هلن كلر» ايران دانست يا سراغ گرفتن بازيگراني چون محسن رمضاني - ايفاگر نقش ماندگار در فيلم «رنگ خدا»-ي مجيد مجيدي كارهايي پسنديده است اما هدف اصلي از اين نام گذاري بيشتر آموختن تعامل با نابينايان و اين واقعيت است كه نابينايان نيز شهرونداني داراي حقوق برابر هستند و همان گونه كه من و شماي داراي قدرت بينايي بايد از امكان عبور آسان از خيابان و قدم زدن در پياده رو برخوردار باشيم نابينايان نيز بايد بتوانند مثل ديگر شهروندان از امكانات عمومي استفاده كنند.
برخورد با معلولان در جامعه انساني، سه مرحله را پشت سر گذاشته است. در مرحله اول كه قرن ها به طول انجاميد معلولان ايزوله مي شدند و جامعه آن ها را پس مي زد و ناگزير بودند در انزوا و خلوت روزگار بگذرانند. در مرحله دوم كه تا نيمه قرن بيستم ادامه يافت توجه فوق العاده به معلولان جاي راندن قبلي را گرفت. در اين دوره معلولان با نگاه حمايتي ويژه تحت پوشش قرار مي گرفتند. از نيمه قرن بيستم به بعد و با جدي شدن حقوق شهروندي جوامع اروپايي به اين نقطه رسيدند كه نه نگاه طرد اوليه و نه حمايت فوق العاده هيچ يك حقوق انساني معلولان و در بيان درست تر «توان يابان» را تامين نمي كند و فرد نابينا يا ناشنوا نيز شهروند است. او نيز بايد حقوق برابر داشته باشد و به همين خاطر اقدام به بهسازي خيابان ها و پياده روها كردند و در متروها و فروشگاه ها يك نابينا يا كم توان به سهولت مي تواند وارد و خارج شود.دوست نابينايي چند نكته را با نويسنده اين سطور در ميان گذاشته كه به ظاهر ساده به نظر مي رسد اما بسيار كاربردي و مهم است:1- اتومبيل ها موظفند با مشاهده نابينايي كه با عصاي سفيد در حال عبور از عرض خيابان است توقف كنند. نابينايان نيز البته مي دانند كه نبايد از هر جايي عبور كنند.
2- هنگامي كه نابينايي از شما نشاني مي پرسد به جاي اين كه به او بگوييد به راست يا به چپ بپيچد، بگوييد به سمت دست عصاي سفيد يا سمتي كه عصا نداريد. چون وقتي از مقابل صحبت مي كنيد جهت متفاوت است. معيار در جهت دهي بايد دستي باشد كه عصا در اختيار دارد.
3- نابينايان از ارتفاع كم علمك هاي گاز مي نالند و چون ناگزيرند از كنار ديوار حركت كنند امكان اصابت سر آنان با علمك هاي گاز بيش از ديگران است. جا دارد شركت ملي گاز ايران نيز اين موضوع را رعايت كند.4- يكي از رفتارهايي كه نابينايان را بسيار مي آزارد كمك كردن مادي و مالي به فرد نابيناست. بارها از زبان نابينايان شنيده ايم كه از اين كار به شدت رنجيده شده اند. ممكن است نابينايي بدون ياري اعضاي خانواده لباس پوشيده و به بيرون آمده باشد و جامه او به هر دليل مرتب نباشد. نبايد تصور شود كه او متكدي (گدا) ست و دست در جيب كنيم و پولي به او بدهيم. همان گونه كه افراد صاحب بينايي ممكن است دست به تكدي گري بزنند در ميان گدايان هم نابيناياني وجود دارند كه راست يا دروغ، نابينا هستند. نه هر گدايي نابيناست و نه هر نابينايي گدا. 5- از عادات رفتاري برخي شهروندان اين است كه در اعتراض به دقتي يا بي مبالاتي راننده يا عابر اين عبارت را بر زبان مي آورند: «مگر كوري؟» حال آن كه نابينايان بسياري با دقت و نظم كارهاي خود را انجام مي دهند و اين تعبير چنانچه به گوش نابينايي برسد او را سخت مي رنجاند.6- يك نابينا فقط نابيناست. حتي درباره ديدني ها مي توان با او صحبت كرد.چه رسد به شنيدني ها و موسيقي كه تبحر بيشتري درباره آنها دارد. نوع رفتار برخي اما با نابينايان به گونه اي است كه انگار با معلول ذهني و فردي كم هوش طرف هستند. حال آن كه بايد بدانيم نابينا فقط نابيناست و دليلي ندارد هنگام گفت وگو با او مانند يك كودك صحبت كنيم يا تصور كنيم قادر به برقراري ارتباط نيست.7- برخي از مردم در مواجهه با معلولان و در مورد خاص اين گفتار ،نابينايان در پي ريشه يابي خطا يا گناهي هستند كه به معلوليت يا نابينايي انجاميده است. يادمان باشد هر يك از ما و در همه لحظات در معرض خطراتي از اين دست هستيم. يك سانحه، يك اتفاق پيش بيني نشده، يك بيماري و ده ها علت ديگر مي تواند – خداي ناخواسته- ما را نيز به همان وضعيت مبتلا كند. خداوند هيچ كس را با آسيب به ديگري مجازات نمي كند. چنين تصوراتي هرگز نبايد به ذهن ما خطور كند.8- پيشتر نابينايان مي توانستند از طريق يك شبكه راديويي برنامه هاي تلويزيون را گوش كنند. حق نابينايان است كه بتوانند با برنامه هاي تلويزيوني ارتباط برقرار كنند. خود ما هم بيشتر برنامه ها را مي شنويم تا ببينيم. اگر مانند گذشته يكي از شبكه هاي راديويي اقدام به پخش برنامه هاي تلويزيوني كند نابينايان امكان برقراري ارتباط بيشتري با جامعه پيدا مي كنند.9-با اين كه تاكيد اين گفتار بر حقوق برابر است ولي اين به معني اين نيست كه دولت نبايد حمايت كند. مشخصا اين قشر بايد از يارانه برخوردار باشد و اين يارانه حق طبيعي آنان است و نه صدقه.
10- عصاي سفيد، پرچم استقلال يك نابيناست. روز عصاي سفيد روز ترحم نيست. روز به رسميت شناختن استقلال و حقوق نابينايان است. اين روز مبارك باد.