| امامزاده جعفر |
|---|
 |
| نام |
امامزاده جعفر |
|---|
| كشور |
 ايران |
|---|
| استان |
تهران |
|---|
| شهرستان |
پيشوا |
|---|
| اطلاعات اثر |
|---|
| كاربري |
زيارتي، فرهنگي، تاريخي |
|---|
| ديرينگي |
دوره ساسانيان |
|---|
| اطلاعات ثبتي |
|---|
| شمارهٔ ثبت |
۳۱۹ |
|---|
| تاريخ ثبت ملي |
۲۱ آبان ۱۳۱۷ |
|---|
| اطلاعات بازديد |
|---|
| امكان بازديد |
دارد |
|---|
آرامگاه امامزاده جعفر الخواري فرزند بلافصل موسي كاظم (امام هفتم شيعيان) و برادرعلي بن موسي الرضا (امام هشتم شيعيان)، عالم و زاهد[نيازمند منبع] كه صحن وي درشهرستان پيشوا و ۴۵ كيلومتري جنوب شرقي تهران قرار دارد.[۱]
شخصيت و زندگي[ويرايش]
امام زاده جعفر بن موسي الكاظم كه وي را «خواري» و اولاد او را «خواريون» نيز مي‌خوانند، پس از رشد و نمو در خاندان محمدي[مبهم]، به ياري برادرشعلي بن موسي الرضا (ع) پرداخت.
پس از آنكه حضرت امام رضا دعوت مأمون الرشيد را پذيرفت و از مدينه راهي شهر طوسشد، وي نيز با كارواني به سرپرستي خود و با فرزندان و فرزندزادگان موسي كاظم همچون ابراهيم و ابوالجواد از بغداد به ولايت خراسان عزيمت كرد.
در ميانه راه به ناحيه «ساوجبلاغ» رسيدند و پس از درگيري با سپاهيان مأمون، حسن بن موسي الكاظم كشته شده و برخي ديگر از همراهانش، زخمي شدند و پس از اين پيكار با فرارسيدن شب، همگي در اطراف اين منطقه پراكنده شدند.
جعفر بن موسي الكاظم كه در منطقه ساوجبلاغ در حين دفاع مجروح شده بود، در روستاي «سناردك» شهرستان پيشوا، در منزل جلال‌الدين نام (شايد همين شهيدگاه فعلي باشد)[نيازمند منبع] بر اثر شدت جراحات وارده در تاريخ ۱۵ جمادي‌الثاني سال ۲۱۷ هجري قمري درگذشت و در گورستان محل، دفن شد.
تاريخ و معماري بناي آستان[ويرايش]
بقعه امامزاده جعفر بن موسي الكاظم در زمان سلطنت شاه طهماسب صفوي ساخته شده و محراب داخلي حرم در قسمت جنوب بناي بقعه قرار دارد؛ ازاره داخلي مقبره تا ارتفاع ۱٫۵ متري با كاشي‌هاي معرق فيروزه‌اي، مشكي، زرد و سفيد بر زمينه لاجوردي با نقوش تزييني اسلامي تزئين شده و در اواخر دوران پهلوي، بالاي ازاره داخل حرم و گنبد نيز به طور كامل، آينه‌كاري شده‌است.
ضريح اين مقبره در وسط گنبد خانه بر روي پايه‌اي ۳۰ سانتيمتري از سنگ مرمر سبز رنگ قرار دارد و از جنس طلا و نقره‌است كه با ميناكاري تزيين شده و كتيبه‌هاي آن با خط ثلث و نستعليق نوشته و در سال ۱۳۷۱ هجري شمسي ساخته و نصب شده است؛ در پايان كتيبه‌اي كه روي درب ضريح سابق مرقد مطهر موجود است، تاريخ سال ۹۴۴ هجري قمري حك شده و در پايين كتيبه داخل حرم كه به خط ثلث است، نام شاهطهماسب صفوي و تاريخ ۹۵۶ هجري قمري ثبت شده‌است.
گنبد اين بنا كه از جمله آثار ارزشمند معماري مذهبي ايران است[نيازمند منبع]، داراي ۲۱ متر ارتفاع و ۹٫۵ متر قطر است كه به شيوه دو پوش ساخته شده و فاصله بين پوش اول و دوم آن هفت متر است و بر روي پايه شانزده ضلعي با هشت پنجره است كه چهار پنجره آن داراي شيشه رنگي است.
كاشي‌هاي فيروزه‌اي قسمت خارجي گنبد، با نقوش هندسي و كتيبه‌هايي به خط ثلث و نستعليق و كوفي بنايي تزيين شده و علاوه بر جنبه تزييني، داراي نقش عايق براي حفاظت از برف و باران است كه در سال ۱۳۵۴ توسط سازمان ملي حفاظت آثار باستاني مرمت و تعمير شده‌است.
ايوان زيباي غربي صحن اين بنا در سال ۱۲۲۷ هجري قمري با دستور فتحعلي شاه قاجار در هنگام تعميرات بنا اضافه شد كه ابعاد آن ۷× ۸٫۲۰ متر است و كف و ازاره آن تا ارتفاع ۱٫۵ متري، در سال‌هاي اخير با سنگ مرمر پوشانده شده و پوشش سطح ايوان به وسيله گچ، سفيدكاري و در قسمت طاق، به صورت رسمي بندي تزيين شده است؛ طاق ايوان به شكل جناغي ساخته شده و از پاكار قوس طاق، كتيبه‌اي به خط نستعليق سفيد بر روي ۵۰ لوح و ۴۵۰ قطعه كاشي لاجوردي وجود دارد كه مشتمل بر ۲۵ بيت شعر از فتحعلي‌خان صبا است و هر مصرع آن درون كادري مشخص نوشته شده و فواصل بين كادرها را با كاشي‌هاي زرد و سبز و طرح‌هاي گل و برگ پُر كرده‌اند؛ بر روي آخرين كاشي از كاشي‌هاي مذكور كه از نوع كاشي خشتي زمان قاجاريه‌است، تاريخ تعمير بنا به سال ۱۲۲۷ هجري قمري حك شده‌است.
در گذشته و حال، از صحن اين مكان به عنوان قبرستان استفاده مي‌شود، ولي قبور به صورت همسطح ساماندهي شده و همانند حياط صحن‌هاي ساير امامزادگان و مساجد مناطق مختلف ايران، در وسط سطح صحن، يك حوض زيبا و بزرگ قرار دارد.