غلبه بر مشكلات ضايعات نخاعي
چگونه بر مشكلات ناشي از ضايعات نخاعي غلبه نماييم؟
1. پذيرش منطقي آسيب نخاعي، اتخاذ راه حل‌هاي مقابله با آن را تسهيل مي‌نمايد.
2. پذيرش فرد در خانواده و اجتماع وي را در امر فوق تشويق نموده و سبب جلوگيري از گوشه گيري وي مي‌شود.
3. انجام تمام مراحل درماني تحت نظر پزشك معالج شامل رفع فشار از نخاع و ثابت سازي ستون فقرات ضروري بوده و توانمندي فرد را افزيش مي‌دهد.
4. گوشه گيري، طرد اجتماعي و دردهاي احتمالي زمينه را بري گرايش فرد به مواد مخدر فراهم مي‌كند كه بيمار بايدكاملا مراقب اين مشكل باشد.
5. حفظ استقلال اقتصادي و اشتغال براي بيماران آسيب نخاعي در صيانت از شخصيت اجتماعي وي امري بسيار مهم مي‌باشد. قابل ذكر است اين بيماران در بسياري از مشاغل موفق تر عمل مي‌كنند.
بيان وظايف نخاع در فرد سالم
1. انتقال دستور حركت از مغز به اندام ها
2. انتقال پيام هاي حسي و تعادلي از اندام ها به مغز
3. احساس و كنترل دفع ادرار
4. احساس و كنترل اجابت مزاج
5. درك و انجام وظايف زناشويي
آسيب نخاع گردن باعث فلج چهار اندام و آسيب نخاع پشتي ،كمري باعث فلج پاها مي‌شود.
مراحل لازم بري مقابله با مشكلات حركتي و جلوگيري از تحليل عضلات بيماران آسيب نخاعي
1. بري جلوگيري از خشكي مفاصل، اقدامات فيزيوتراپي و ورزش‌هاي روزانه انجام شود.
2. بري جلوگيري از تحليل عضلاني، فيزيوتراپي حركات ارادي در آسيب هاي ناكامل(قسمت هاي قابل حركت) و تحريك الكتريكي عضلاني در آسيب‌هاي كامل انجام شود.
3. يادگيري نشستن در ويلچر و حركت با آن در آسيب‌هاي گردني و پشتي.
4. يادگيري ايستادن در تخت مخصوص تحت نظر فيزيوتراپيست و كار درمان بعمل آيد.
5. يادگيري ايستادن با كفش طبي بلند(بريس) توسط كار درمان انجام شود.
6. يادگيري راه رفتن با بريس و واكر (چهارپايه) تحت نظر كار‌درمان بعمل آيد.
7. يادگيري راه رفتن با بريس و عصا.
لازم به توضيح است كه بيماران براساس ميزان توانمندي و سطح ضايعه نخاعي بايد سعي نمايندبه مراحل بالاتر حركتي دست يابند.
مراحل لازم بري مقابله با مشكلات حسي و جلوگيري از زخم بستر
1. بري پيشگيري از زخم بستر از فشار متناوب بريك نقطه بدن اجتناب نمايند و تغيير وضعيت دائمي(هريك ساعت) و استفاده از تشك مواج و همچنين تشك بادي (براي ويلچر) توصيه مي‌گردد.
2. از تماس اجسام داغ و سرد و نوك تيز با اندام هاي بي حس اجتناب نمائيد. (از ساييده شدن اندام ها جلوگيري نمائيد.)
3. از خشكي پوست اندام ها جلوگيري و بهداشت انگشت و ناخن را رعايت فرمائيد.
4. درصورت حركت با واكر و بريس با توجه به عدم وجود حس تعادل مراقب بهم خوردن تعادل و زمين خوردن احتمالي باشند و حتي الامكان افراد خانواده و كار درمان در حين اينكار حضور داشته باشند تا از آسيب استخواني جلوگيري شود.
5. دردهاي پس از آسيب نخاعي با فعاليت فيزيكي مداوم و مصرف داروهاي مناسب قابل تسكين مي‌باشد، بعضي مواقع عمل جراحي كمك كننده خواهد بود. فرد ضايعه نخاعي بايد از مصرف مواد افيوني بري تسكين درد جداً خودداري نمايند.
مشكلات كنترل ادرار
1. شامل عدم توانايي حس پرشدن مثانه و عدم توانايي كنترل تخليه آن مي‌باشد.
2. استفاده از سوند دائمي(فولي و كاندوم شيت و پوشك) به مدت طولاني سبب عفونت‌هاي مكرر ادراري، كاهش حجم مثانه، حمل دائمي كيسه ادرار و عدم احساس طهارت در بيمار مي‌گردد.
3. درصورت سلامت دست‌ها بيماران مي‌توانند با روش سونداژ متناوب (فواصل 3 تا 4 ساعت) تميز بر مشكل فوق فايق آيند.(استفاده از سوند نلاتون)
4. در صورت بي اختياري ادرار در فواصل سونداژ استفاده از داروهاي بزرگ كننده حجم مثانه يا تنگ كننده گردن آن كمك كننده خواهد بود.
5. درصورت بالا بودن فشار مثانه و احتمال آسيب كليوي همكاران ارولوژيست ممكن است روش‌هاي ديگري پيشنهاد نمايند.
6. مصرف مرتب ميعات بري جلوگيري از سنگ هي ادراري و عفونت هي احتمالي ضروري مي‌باشند.
مشكلات مربوط به سيستم گوارشي
اغلب بيماران مشكل يبوست مزمن و عدم كنترل اجابت مزاج و استفاده از پوشك را ذكر مي‌كنند. در اين بيماران شرطي سازي مثانه و استفاده از شياف‌هاي ملين براي تحريك دفع كامل مناسب است.
در رژيم غذايي استفاده از غذاهاي پرفيبر شامل سبزيجات و ميوه‌جات روزانه در سه وعده غذايي بري پيشگيري از يبوست توصيه مي‌گردد.
حفظ حركت فيزيكي روزانه و ادامه فيزيوتراپي و كاردرماني سبب بهبود حركات روده و پيشگيري از يبوست مي‌گردد. پرهيز غذايي و حفظ تناسب اندام و جلوگيري از افزيش وزن نقش بسيار مهمي‌در توانايي‌هاي حركتي خواهد داشت. (كاهش برنج و نان و چربي در رژيم غذيي).