بسمه تعالي 

موضوع : 9 مهرماه روزجهاني ترجمه و مترجم

۳۰ سپتامبر به مناسبت گراميداشت سنت جروم  روز جهاني ترجمه نامگذاري شده است

۳۰ سپتامبر؛ روز جهاني ترجمه و مترجم

روز جهاني ترجمه

۳۰ سپتامبر روز جهاني ترجمه ناميده شده است. به مناسبت گراميداشت سنت جروم  مترجم شهير كتاب انجيل به زبان لاتين، روز مرگ وي را به عنوان روز جهاني ترجمه ناميده اند.

فدراسيون بين المللي ترجمه (FIT) در ۱۹۹۱ پيشنهاد تعيين اين روز را به عنوان روز جهاني ترجمه ارائه مي دهد و طبيعتاً پذيرفته مي شود. فدراسيون هدف خود را از اين اقدام ارج نهادن به مترجمان و تأكيد بر اهميت حرفۀ ـ به اصطلاح مظلومِ ـ ترجمه اعلام كرد و اين روز را انگيزه اي براي مترجمان و مؤسسات ترجمۀ سراسر جهان دانست تا به غيرمترجمان و استفاده كنندگانِ خدمات ترجمه يادآور شوند كه ترجمه (از هر نوع آن) حرفۀ بسيار مهم و حياتي در جهان امروز است. هر ساله در روز جهاني ترجمه گردهمايي هايي در دانشگاه ها و مؤسسات جهان با شركت صاحب نظران و پژوهشگران ترجمه برگزار مي شود.

مترجم كيست؟
يك مترجم اطلاعات مكتوب (نوشتاري) از قبيل مقالات مجله و روزنامه، كتابها، كتابهاي راهنما، اسناد و غيره را از يك زبان به زبان ديگر بر مي‌گرداند اين نبايستي با يك مفسر اشتباه گرفته شود كه اطلاعات گفتاري نظير گفتگوها، ارائه‌ها و نوشته‌ها و نظاير آن را از يك زبان به زبان ديگر را تبديل مي‌كند. نمي‌بايست يك مترجم را با يك مفسر اشتباه گرفت. گرچه قدري رابطه‌اي مبهم ميان اين دو قابليت وجود دارد. مترجمان نمي‌توانند لزوماً به تفسير بپردازند و مفسران نيز لزوماً نمي‌توانند به ترجمه بپردازند. به علاوه بهترين مترجمان، مفسران خوبي نيستند و بالعكس.

مترجم بايد از دانشي وسيع در زبان مبدأ و مقصد برخوردار باشد

ويژگي هاي يك مترجم خوب
درباره يك مترجم خوب نظرات زيادي ارائه شده است. در نگاه اول به نظر مي‌رسد كه يك مترجم خوب بايد به دو زبان تسلط كامل داشته باشد اما اين به تنهايي كافي نيست. برخي، علاوه بر تسلط به دو زبان، بعضي مهارتها و ويژگي‌هاي ديگر را نيز براي مترجم خوب برشمرده­ اند. براي نمونه ناباكوف مي­گويد: استعداد نويسندگي مترجم بايد در حدود استعداد كسي باشد كه اثرش را ترجمه مي­كند. نايدا نيز مي‌گويد: كسي كه نتواند اثر قابل ملاحظه‌اي بنويسد بعيد است بتواند اثر قابل ملاحظه‌ي ترجمه كند. يك مترجم خوب بايد مثل يك هنرپيشه خوب به كلمات حيات و حركت ببخشد، مترجم حتماً بايد خودش نويسنده باشد».
اما متأسفانه چنانكه جان دان(John Donne ) مي گويد اكثر مترجمان ما كساني هستند كه چون نمي‌توانند بنويسند به ترجمه روي مي‌آورند.
اتين دوله(Etienne Dollet ) درباره ويژگي‌هاي يك مترجم خوب مي گويد:
– مترجم بايد محتواي متن و قصد نويسنده را بخوبي درك كند.
– مترجم بايد از دانشي وسيع در زبان مبدأ و مقصد برخوردار باشد.
– مترجم بايد از ترجمه لفظ به لفظ كه هم به مفهوم متن اصلي و هم به زيبايي آن لطمه وارد مي كند بپرهيزد.
– مترجم بايد شكل‌هاي گفتاري رايج و متداول در دو زبان را بشناسد و به كار گيرد.
– مترجم بايد از طريق انتخاب و ترتيب مناسب كلمات، تأثيري همه جانبه و لحني مناسب متن اصلي به ترجمه ببخشد.